پرسش :

شخص الف سه نفر را کشته است. بستگان (غیر اولیاء دم) آن سه نفر مقتول، الف را کشته اند، یکى از بستگان الف (غیر اولیاء دم) دو نفر از قاتلین الف را در همان صحنه کشته سپس برادر الف به همراهى 5 نفر 6 نفر از قاتلین الف را کشته و یک نفر را مجروح کرده اند برادر الف و 5 نفر همراه مرده اند غیر از دو نفر آنان که زنده اند. دیه مقتولین این حادثه به عهده کیست؟

پاسخ :
بسمه تعالى: از جزئیات مطلع نیستیم، ولى به طور کلى اگر بستگان مقتولین، وکیل در اجراى قصاص نبوده اند، به درخواست ولى دم قصاص مى شوند، یا ولى دم رضایت به دیه بدهد. و نیز آن شخص دیگر که از بستگان قاتل است اگر از اولیاى دم نبوده و دو نفر از قاتلان را در همان صحنه کشته، اگر حالت دفاع از خود ثابت نشود، قصاص مى شود مگر این که ولى دم رضایت به دیه بدهد. و برادر قاتل با 5 نفر، اگر ولى دم نبوده اند، هرکس مرتکب قتل 6 نفر شده قصاص مى شود و اما پس از دنیا رفتن محل قصاص از بین رفته و تراضى به دیه بین قاتل و ولى دم انجام نشده لذا دیه هم ساقط است. والله العالم

منبع: استفتائات، آیت ‌الله العظمى سبحانى (دام ظله)، جلد سوم، قم: مؤسسه امام صادق (علیه‌ السلام)، 1394.